Дәрес барышы

1.     Матур язу күнегүләре

•         Ээ Ээ Ээ

•         Эшнең боткасы тәмле

2.     Сузык авазлар турындагы белемнәрне искә төшерү.

Тактада:

Т...л               Би...ле

                Б...лем          Уку...ы

                Укыт...чы      Мә...тәп

- Төшеп калган хәрефләрне куеп, сүзләрне укыгыз. Беренче һәм икенче баганадагы сүзләргә нинди хәреф өстәргә кирәк?

-Авазлар нинди ике зур төркемгә бүленә? (Сузык һәм тартык авазларга)

-Сузык авазлар ничек әйтелә? (Сузып)

-Тартык авазларны сузып әйтеп буламы? Ни өчен? (Тартык авазларны әйткәндә, һава агымы каршылыкларга очрый)

3. Сузык авазларга күзәтү.

А) Таблица белән эш.

Сузык авазлар: [ а], [ә], [о], [ө], [у], [ү], [ы], [э], [и]

Калын сузык авазлар:  [а], [ о], [у], [ы]

Нечкә сузык авазлар:[ә], [ө], [ү], [э], [и]

-Татар телендә ничә сузык аваз?

-Сузык авазлар нинди төркемнәргә бүленгән?

Сузык авазларны хор белән әйтү.

Ә) Калын һәм нечкә сузыклы сүзләр уйлап әйттерү.

Бирем.

-Калын сузыклардан гына торган гөмбәләрне бер кәрзингә, нечкә сузыклардан гына торган гөмбәләрне икенчесенә жыегыз.

-Нокталар урынына э, е, ы хәрефләренең тиешлесен куеп, мәкальләрне  кучереп языгыз.

.ш к.ш.не төзәтә, ялкаул.к боза.

Тирләп .шләсәң, тәмләп ашарс.ң.

4. Тартык авазларга күзәтү.

Яңгырау тартыклар:

[б],[в],[w],[г],[гъ],[д],[ж],[җ],[з],[й],[л],[м],[н],[ң],[р]

Саңгырау тартыклар:

[п],[ф],[к],[къ],[т],[ш],[с],[ч],[х],[һ],[ц],[щ]

-Татар телендә ничә яңгырау(саңгырау) тартык бар?

-Кайсы тартыклар рус телендә юк?

-Кайсы тартыклар парлы? Кайсы тартыкларның пары юк?

Бирем.

-Яңгырау һәм саңгырау тартыклардан башланган
җидешәр сүз языгыз.

Яңгырау тартыклардан        Саңгырау тартыклардан

башланган сүзләр                  башланган сүзләр

•         Б                                              П 

•         В                                              Ф

•         Г                                               К

•         Д                                              Т

•         Ж                                             Ш

•         Җ                                             Ч

•         З                                              С

-Сүз башында яңгырау тартыкны саңгырау тартыкка үзгәртегез һәм яңа сүз языгыз.

Җиләк (чиләк)

Гөл (  )                Җәй (   )

Бал (  )                Мин (   )

Без  (  )                Кач  (   )

Күл (  )                 Аз    (   )

Бар (  )                Ал   (   )

-Укыгыз һәм күчереп языгыз. Яңгырау тартыкларның  астына сызыгыз

•         Чәчәкләрне бергә тездем –

•         Бәйләм булды.

•         Әниемә, әбиемә

•         Бәйрәм булды.

-Рәсемгә карагыз. Саңгырау тартыкларга башланган биш сүз табыгыз. Шул сүзләр белән җөмләләр төзегез.

5.Йомгаклау.

-Авазлар нинди ике зур төркемгә бүленә?

-Татар телендә ничә сузык аваз бар? Алар нинди төркемнәргә бүленә?

-Ничә тартык аваз бар? Алар нинди төркемнәргә бүленә?

6.Өй эше