Данные об авторе
Автор(ы):
Галимова Минзиля Хусаиновна
Место работы, должность:
Г,Альметьевск МОУ-СОШ №15 ,учительтатарского языка и литературы
Регион:
Республика Татарстан
Характеристики урока (занятия)
Уровень образования:
начальное общее образование
Уровень образования:
основное общее образование
Уровень образования:
среднее (полное) общее образование
Целевая аудитория:
Библиотекарь
Целевая аудитория:
Воспитатель
Целевая аудитория:
Классный руководитель
Целевая аудитория:
Учитель (преподаватель)
Предмет(ы):
Другие иностранные языки
Используемые учебники и учебные пособия:
Журнал "Магариф", газета "Ачык дэрес"
Используемое оборудование:
Җиһазлау : портрет,магнитофон,кассета язмалары, п
Краткое описание:
Внеклассное мероприятие , посвящённое дню рождения великого татарского поэта Габдуллы Тукая
л Нинди таныш моңлы көй бу ?
Тукай җыры - "Туган тел ."
Истән бер дә чыкмый торган
Халык көе - 'Туган тел ."
'Туган тел"' жы р ы я ң г ы р ы и .
-Әйе, сөекле Тукаебызны беркайчан да истән чыгпомыйбыз.Лны яратабыз.
Зурлыйбыз. Шигырьләрен,ӘКИ>П чЧ.ч"; я
- Зәңгәр күк йөзендә язгы кояш нурларын балкытып/табигатьне уятып туган ягыбы ;га ямьле апрель ае килде. Моннан ! 20 ел элек нәкъ менә шушы айда безнеы яраткан шагыйребез Г.Тукай дөньяга аваз сала
('алкын кышлар үтеп
Яз килгәндә.
Җылы якган кошлар кайтканда ,
Туган көнен синең,бөек Тукай
Тугры халкың итә тантана.
1 бала : Г.Тукайның биографиясе
2 бала : Г.Тукайның биографиясе (русча).
Г.Тукай родился 26 апреля 1886 г. В деревне Кушлавыч Арского района в
семье муллы . Уже с 5 лет осталея без родителен . очепь рапо познал тяготы
сиротства . До 9 лет жил в деревне . С деревенски-ч! мчльчншками ходил на
речку, на рыбалку .помогал взрослым үбнэать ссч 3: ;м малечького ': \кә-
увозя! в город Уральск ,к родствәпчикам .Там юс • ич .;..:у.
внимательно елушает учителей ,старательно занимаетея . Став взрослым ,пишет много стихов ,статей, рассказов . В своих стиха.х вгччевает родной край лрироду ,родной язык, рассказывает о людях ,о том, как они умеют труди! ься .как веселятея. Много ү него етчхок д/ я детей. сказок. расска-юв
3 бала Илдә кояш. жирдә кояш.
Йөздә кояш,күздә кояш, Көндәгечә көлә кояш. Әмма бүген язгы коя ти.
4 бала Илдә кояш,җирдә кояш,
Тукай көне канат җәйгән Бәйрәм бүген , бәйрәм бүген, Тукай көне - безнең бәйрәм.
"Бәйрә м бүген'' җыры (Г.Тукай сүзләре.Ә.Фәйзи ә с)
а Син дә сайрарсың матурлап, мин авазын тыңларым.
Алмагач:
Әйдә тышка Күңлен ач!
Бик күңелсездер сиңа эштә утырма пэр вакыт,
Әйдә, чык син бакчага, җитте хәзер уйнар вакыт1
Бала:
Юк, сөекле Алмагачым, уйнасам, дәрсем кала
Тукта, сарбит аз гына. и кадерле •■■■• •■■•■■
һич уенда юк кызык, дәрсем \о ;срдәп кунма; ач
Кояш. Сандугач. Алмагач тарафыннан бию башкарыла. Бала. эшен тәмамлап.
"урам! а' чыга.
Кояш. елмаеп, малайны биергә ала
Малай каршына, уйнаклап өрә-пп Акба!". чи.:;,. : ::>!>
Бала:
Әйдәле, Акбай,ө й рән син, арт аягың берлә тор;
Аума.аума. туп-туры тор, төз утыр. яхшы хтыр!
Акбай
Ник газаплыйсың болай син, ми" әле биг кешл
Мин туганга тик ике айлап буль ә ; :ә > , лс л
Юк кирәкми, мин өйрәнмим, миием уйнысым килә;
Шул б )лымнарда ятасым, шунда ауныйсым кил
Бала:
Ах, йүләр маэмай, тырыш яшьлә"!. !ураГн ; кал
Картаеп каткач буыпнар-зш бс.> у.( . ,, ч.п
Кояш. Алмагач, Сандугач,Бала һәм Акбай бии-бии
"'Карлыгач"' жырын башкаралар.
Г.Т.'кай бала чагында бик моңлы б\'.;1 гл■■- , татар халык көйләрен яратып
тыңлаган. Ә инде үсеп житкәч, үзе дә ул к йдә;к у-: ■-.п я--'.-ап Халк.шыз
арасында яратып башкарыла ку л.у . : .... ...ә үл >-и«л
иткән.
"ӘллүьтГ жыры тыңлатыла .
"Тучан ! ел""не я глш сәил-тп
Үсеп :"ткәчбс ш ■ д-
Бап:: ..: ;, Ярага сине, Тукай.
Котлы б\дсын ил рҮХЛ(1НЫН Бәйрәм иткән Т\каи : е. Т;л-; '
Тучан телнең туган көне: Укуч! 1лар.сез Г.Тукай әсәрләре: яхшы беләсез икән.
Көй янгырый. Сәхнәгә Күбәләк "очып" керә, аның артыннм I кулына кәрзин тоткан нәни кызчык керә һәм Күбәләкне куа. Күбәләк чәчәкләр арасында "оча".Кыз аны куып тота. -Нинди матур күбәләк ! Сөйлә шикче бергәләп.
"Бала белән Күбәләк" җыры(Т . Тукай сүзләре . Хәбибуллш1 көе)
Кыз урманның матурлыгын;! сокланып йөри
Монда нинди күңелле ! Нәкъ Тукай абый китабындагы кебек. Җирдә шк
күп кызарып пешкән җиләк ! Мин алармы хәзү" ү> ; ;м > алы,,
кайтам. Нәни кыз .җырлый -җырлый .җиләк җыя : }1\ 11 л ә к җыя м ч и л ә к к ә. Дәү әнигә бүләккә. Ул бүләккә шатланыр. Мине бик тә яратыр. Йөгереп җиләк җыям . Берәмләп салып куям. Чиләгем тиздән тулыр Дәү әнием шат бу:.ы Залга, үкереп, Шүрәле керә.Кыз. куркып агачлар артына кача , карап тора.
"1.1 !үрәле" биюе. Шүрәле агачлар артындагы кызны күреп ала.яныма килә. Шүрәле : Әй сылу кыз,кил әле1 Бер биеп күрсә-! . . Кыз : Була ул ,
Татар халык көе "Әпипә" гә бмм Соңрак биюгә Шүрәле Ь >м Күбәләк тә кушыла.
Шүрәле: Ә хәзер .килче бире .уйныйк бергә кел:-кетн. Бер дә шикләнмә. кызый
Мин карак ,угры түгел. Юл да кисмимен, шул ай да Мин бик үк тугры түгел. Кыз: Әйдә соң,уйныйк бергә. Кызлар: Ачуланган . турсайган Шүрәлене күр әле. Онытырга вакыт инде Бы.т! ыргы үпкәләрне Әй,Шүрәле, Шүрәле. Безнең янга кил әле Син яхшы бит , Син әйбәт бит.
Бергәләп көлик әле. Шүрәле (җырлый): Бигрәк озын кулларым.
Күзләрем йөрем тора
Килеш-килбәтемне к-'' " • .ч:
КӨЛ ... КПЛ^П ТӨ |.;.
Мин Шүрәле, Шүрәле,
Чакыргач килдем әле.
Онытып үпкл ләрне
Көлдереп алыйм эл/
Шүрәле балаларны кытыклый, ә балалар исә көләргә тиеш түгел. Бераз
уйнагач, Шүрәле чыгып китә.
Кәжә белән Сарык керә.
Сарык: Әйдә урманга барыйк, туйганчы ое; апаг кайтырбыз.
КӘЖӘ Ө; . .■ •. ч. ,.,.;,:. (
Сандугачларның балалары
Өздереп сайрый усакта
Бүреләр дә качып бетте
Куркып Кәжә- Сарык: ",;
Кәжә: Инде өйгә кайтыйк, авыл : ,, ,.,а ,'а :.ә:л!:
Кәжә белән Сарык. " Туган авыл " дигән жырны (г. Тмкай с зләрс А Монасыйпов көе) башкара.
Сәхнәгә Кояш, Сандугач. Ал.м . "ул ; :р
Кояш (малайны тышка чакыра) :
И сабый, әйдә тышка, ташла дәрсең. күп е леп ач
Җитте бит, бик күп тырыштың, торма бер "•ирдә ман
Чыкчы тышка, нинди якты. ишә ■ -...................................................... :" "
Бала:
Тукта, сабрит, уйнамыйм, уйнасам, дәрсем кала.
Көн о:ын ич. ул уенның мин аннан вакытын табам,
Чыкмамын тышка уенга, булмыйча дәрсем тәма Сандугач:
Әйдә '1 ышка, күңлең ач!
Җитте бит, бик күп тырыштың, торма бер жирдә һаман. Чыкчы тышка, нинди әйбәт, нинди шәп уйнар заман: Бала:
Юк, сөекле Сандугачым, уйнаса :әр ■ • а. ^ Туктале, бетсен дәрес, әйтмәсә:: д,>, уйп^ры.м.
Димәк: сез- шагыйрь абыегызның яшь шәкетрләре. Сез яшь туканчылар. Киләчәктә :лпнз
Тукаебыз теленә тугрылыклы, мирасыбы ,гатап ^шлрмичә, Туган илебезнең бөек уллары һәм кызлары ~<\\тли • еглз Барлык укучылар белән бергә "'1 \ ган 1сл /кырь лш^...