|
Татар теленнән 9 сыйныф укучылары өчен электив курс программасы.
Тема: “Фразеология”
Укыту эшенә төрле кулланыш формалары:
Лекцияләр-6 сәгать
Практик дәресләр-2 сәгать
Аңлатма язуы
Татар теленең фразеологик фонды бай hәм күпкырлы. Ул кеше сөйләмен баетуда,үтемлерәк,көчлерәк hәм үткенрәк итүдә художестволы әсәр стиленә сәнгатьлелек бирүдә,фикерне тулырак ачуда әhәмиятле роль уйный. Шуңа күрә фразеологиянең,башлыча, мәктәп практикасы белән турыдан – туры бәйләнеше бар.Чыннан да,аннан башка мәктәптә яшь буынга тел өйрәтүне,тел культарасын җәелдерүне күз алдына китерүе дә авыр.
Тел үзе тарихи категория булган кебек,андагы барлык төр чараларның да туу,үсү,формалашу тарихлары бар.
Максат:
Фразеологик берәмлекләрнең килеп чыгышы hәм ясалышы белән таныштыру; аларның мәгънәләрен аңлап үзләштерергә hәм сөйләмдә куллануга ирешү; ике телне чагыштырып өйрәнү күнекмәләрен үстерү; бәйләнешле сөйләмдә фразеологизмнарны аңлы куллануга күнектерү.
|
№№в №
|
Темалар
|
Барлык сәгатьләр саны
|
Лекцияләр
|
Практик дәресләр
|
|
1
|
Фразеология турында төшенчә
|
1
|
1
|
|
|
2
|
Фразеологизмнарны төркемләү
|
2
|
2
|
|
|
3
|
Фразеологик берәмлекләрнең матур әдәбиятта hәм публицистикада стилистик кулланылышы
|
2
|
1
|
1
|
|
4
|
Соңгы чорда татар телендә лексика hәм фразеологиянең үсеше,үзгәреше.
|
1
|
1
|
|
|
5
|
Сүзлек составының искергән сузләрдән арынуы hәм яңа сүзләр ясалу
|
1
|
1
|
|
|
6
|
Халык авыз иҗаты әсәрләреннән фразеологик берәмлекләрне табу
(фр. җөмләләр төзү)
|
1
|
|
1
|
Әдәбият
1.Ф.С. Сафиуллина, М.З. Зәкиев. Хәзерге татар әдәби теле- Казан: Мәгариф,2002 ел.
2. Әхәтов Г.Х. Татар теленең фразеологик әйтелмәләр сүзлеге- Казан: Татар китап нәшр.,1982 ел.
3. Борhанова Н.Б., Л.Т. Мәхмүтова. Русча- татарча фразеологик сүзлек.- Казан: Татар китап нәшр.,1996 ел.
4. Р А.Юсупова. Икетеллелек hәм сөйләм культурасы.- Казан: Татар китап нәшр.,1987ел.
5. Ф.С. Сафиуллина. Тел белеменә кереш. 1-кисәк –Казан китап нәшр.,1987 ел.
6. Ф.С. Сафиуллина. Хәзерге татар әдәби теле.
Күнегүләр hәм кызыклы материаллар җыентыгы.-Казан,1992 ел.
7. Л.Җәләй, Н. Борханова.Татар теленен фразеологиясе,мәкаль hәм әйтемнәре. Казан: Татар китап нәшр.,1957 ел.
|
