Грамота5а уорэтии

Аhа5ас дьырыгын конспега

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Иитээччи: Арьянова В.П.

 

 

 

 

Урун – хайа-2010

Буолар кунэ: 23. 11. 2010г.

Буолар сирэ: «Тугутчаана» о5о саадын “Чуораанчык” бэлэмнэнии болох

Туттуллар матырыйааллар; пособиялар: хартыыналар,  Дуоска5а иилиллэр улахан ромашка; фишкалар, магнитнай буукубалар. О5олор тэтэрээттэрэ, боростуой харандаастар.

Сыала: -Дьарыкка о5о интириэhин тардыы,

             - Ааспыт теманы хатылааhын;

             - М букваны кытта билиhиннэрии;

             - о5о санарар органын салгыы сайыннарыы;

             - Бутэй, аhа5ас, уhун аhа5ас дор5ооннору салгыы билиhиннэрии;

            -  Тыл схематын  туhунан ойдобулу чинэтии;

            - тарбах кыра моторикатын салгыы сайыннарыы;

 

(эрдэттэн туттар матырыйаалларбын уонна пособияларбын эрдэттэн бэлэмниибин.  Дьарык буолуон иннинэн оонньуу оонньотобун «мало подвижная игра-Летает не летает»

 

Дьарык хаамыыта

 

 

- О5олор дорооболорун, конотук олоробут, айдаарбаппыт, бары миигин бол5ойон истэбит.

Билигин биhиэхэ чуолкайдык санара уорэтии дьарыга буолуо5а.

 - о5олор этин эрэ миэхэ, чуолкайдык санарарбытыгар биhиги ханнык оргаммытын эрчийээччибитий? (тылчааммытын)

- Билигин биhиги тылчааммытын эрчийэ туhуохпут.(чыычаах о5ото олорор хартыынатын коллоробун.

-о5олор корун эрэ бух артыынаны, туох ойууламмытай? (чыычаах о5ото)

- о5олор чыычаах о5ото айа5ын хайдах атарый? (о5олору кытта бииргэ онорон коллоробун), Тылчаан минньигэс барыанньаны хайдах сиирий? Уоспут тула мороженнай биhиллиннэ5инэ, хайдах саланабытый? и. т.д.

  I ааспыты чинэтии оонньуу «Муммут буукваны булл»

(Аhа5ас дор5оон букваларын доска5а бэрээдэгэ суох ыйаталыыбын, ол быыhыгар бутэй дор5оон буукубата кыбыллыбыт.

И;- Арай буукубалар икки анны арахсыбыттар, Аhа5ас дор5оон буукубалара биир, бутзй дор5оон  буукубалара иккис болох буолбуттар. Кинилзр тыа оскуолатын дьиэки баран испиттэр, Биир бутэй дор5оон буукубата мээнэ суурэкэлии сылдьан, до5отторун сутэрэн кэбиспит. Кини мунан хана кэлбитэй? (Муммут буукубаны булаллар)

Оонньуу «Буукуба анара» ( Нобуордуур балаhаттан Т, С, Б. бутэй дор5оон буукубалара тоболоро эрэ быкпыттар.)

И:- Биhиэхэ билэр бутэй дор5ооммут буквалара кэллилэр, бу кэлэн саhа сыталлар. Ким таайыа5ай? (Дуоска5а АС диэн тылы бэчээтинэйинэн суруйабын, бутэй дор5оон буукубаларын сыhыарыы тутабын.: ТАС, САС, БАС, диэн тыллары таhаарабын.

         II«М дор5оону арааран истии.»

  И:_ Мичил Муойтурук диэн ыттаах. Муой турук диэ аанын иннигэр сытан кэлбити-барбыты барыларын урэр: «Ам – Ам». «АМ»- диэн тылга хас дор5оон иhиллэрий? Бастакыта ханныгый? (А) бутэй дуу? Аhа5ас дуу? Иккиhэ ханныгый? (М) Бутэй дуу? Аhа5ас дуу? (Хартыынаны коллоробун)

М-дор5оону хайдах этэбитий?  Уоспутун хай дах тутабытый? Салгын ханан тахсарый.

И:_ Билигин мин эhиэхэ хоhоон этиэм, эhиги бол5ойон истин, ханнык тылларга М дор5оон иhиллэрий?

Маайа атаах ытанньах,

 Ньирэмсийэн марылыыр,

Ньирэй курдук манырыыр.

(О5олор эппиэттэрин истии)

(Физминутка)

И:- о5олор сылайдыгыт дуо? Чэйин эрэ турдубут уонна бары бииргэ хамсана туhуоххэйин.

И:- Тыал сирэйбэр ил гынар,

Мас лабаата иэ5энниир,

 Тыал улам намтыыр, намтыыр,

Мас улам урдуур, урдуур.

Маладьыастар ! бары конотук олоробут.

     III Суhуохтэри, тыллары аа5ыы.

(Дуоска5а ромашкалары ыйыыбын, хас биирдии лепестогугар 6 аhа5ас дор5оон сурулла сылдьар,- бу туохтарый? Хайдах аhа5ас дор5оонноруй? Кинилзргэ М буукуба ыалдьыттыы кэллэ, уонна барыларын кытта дорооболоhор. Илии тутуста5ын аайы суhуох, эбэтэр тыл тахсан иhэр.

   IVтэтэрээккэ улэ

(заданиялаах тэтэрээттэрин тунэтэбин)

О5олор билигин биhиги тэтэрээккэ улэлиэхпит, бары конотук олоробут, сиспитин конноробут. Тэтэрээккэ улэлиэхпитин иннинэн тарбахчааннарбытын имитэ туhуо5ун. ( тарбахчаан оонньуута: бары утуктэллэр бииргэ онороллор.

Бу тарба5ым эhээм,

Бу тарба5ым эбээм,

Бу тарба5ым а5ам

Бу тарба5ым ийэм,

Онтон бу тарба5ым-мин,

                                         Бу барыта мин дьиэ кэргэним! (2-э хатылыыбыт)

- Билигин бары тэрээппитин аhабыт, уонна маннайгы сорудахпытын коробут, туох ойууламмытай (тэллэй) О5олор бары тэннэ тэллэйи салгынна тарбахпытынан онорон коруо5ун. Анны бэйэ5ит тэтэрээккэ онорун.

(О5олор тэтэрээккэ улэлии олорор бириэмэлэргэр, биидиилээн о5олору коробун, сатаабат, ыарар5атар тугэннэргэр сэбиэт, комо оноробун( тэтэрээттэргэр онорон коллорбоппун)

2-с, 3-, сорудахтарга эмиэ маннык  ааhар.

     V Тумук: О5олор бугунну дьарыкка биhиги ханнык дор5оон буукубатын биллибит?

Оссо ханнык бутэй дор5оону билэ5итий?

М дор5оонтон тахсар тылларда ааттаан эрэ.

Манан биhиги дьарыкпыт бутэр, Саша о5олор тэтэрээттэрин хомуйтааБары устуулларбыты ыллыбыт уонна илдьэн сааhылыыбыт.